Tyle słońca w całym mieście

W ostatnich dniach upały wszystkim dały się mocno we znaki. Słoneczne dni przywodzą na myśl znakomitą piosenkę autorstwa Jarosława Kukulskiego i Janusza Kondratowicza "Tyle słońca w całym mieście" w wykonaniu Anny Jantar, będącą jednym z największych hitów polskiej muzyki rozrywkowej lat 70. Utwór do dzisiaj robi ogromne wrażenie. Świetne aranżacje - wszechobecne smyki oraz instrumenty dęte, pogodny tekst przywodzący na myśl upalne dni w PRL-u oraz perfekcyjny śpiew Anny Jantar to największe atuty tej kompozycji.

Nieprzypadkowo wspominam wykonawczynię hitów "Co ja w tobie widziałam" oraz "Najtrudniejszy pierwszy krok" właśnie teraz. W tym roku minęła 30. rocznica śmierci artystki. 14 marca 1980 roku o godzinie 11:15 samolot Lotu Ił-62 "Mikołaj Kopernik" z Anną Jantar na pokładzie rozbił się w drodze z Nowego Jorku do Warszawy na terenie Fortu VI Twierdzy Warszawa "Okęcie". W katastrofie samolotu zginęło 87 osób. Szokujące jest to, że niemal w rocznicę tamtej tragedii rozbił się polski samolot prezydencki z elitą polityczną kraju. Bez wątpienia katastrofa smoleńska przyczyniła się do wzrostu zainteresowania wypadkiem sprzed lat, choć twórczością Anny Jantar już nie, gdyż muzyka piosenkarka przez cały czas cieszyła się dużą popularnością.

W tym roku minie też 30. rocznica wydania jednego z najważniejszych krążków Budki Suflera "Ona przyszła prosto z chmur". Geneza powstania tego krążka jest bardzo ciekawa. Sesje nagraniowe do albumu "Ona przyszła prosto z chmur" rozpoczęły się w listopadzie 1978 roku. Trochą wcześniej w składzie zespołu nastąpiły rewolucyjne roszady personalne. Wielkie ego Krzysztofa Cugowskiego doprowadziło do tego, że Romuald Lipko usunął go ze składu Budki Suflera, a nowym wokalistą zespołu został, niesłusznie dzisiaj niedoceniany, Romuald Czystaw. Inną istotną zmianą było dołączenie do grupy gitarzysty Jana Borysewicza, który na początku lat 80. założył wraz z autorem tekstów Andrzejem Mogielnickim jeden z najpopularniejszych polskich zespołów rockowych - Lady Pank. Wreszcie prawie wszystkie teksty na płytę napisał wspomniany Mogielnicki, a wszystko z powodu braku weny twórczej naczelnego tekściarza Budki Suflera, Adama Sikorskiego, który ogłosił, że teksty do utworów "Archipelag" oraz "Motyw z Jasnorzewskiej" będą jego ostatnimi napisanymi dla zespołu.

Co ma wspólnego pochodząca z Lublina legenda polskiego rocka z popową piosenkarką? Związek Budki Suflera z Anną Jantar pod koniec lat 70. kwitł w najlepsze, aż do tragicznej śmierci piosenkarki. Muzycy mieli w planach wydanie krążka z wykonawczynią hitu "Tyle słońca w całym mieście". Skończyło się tylko na dwóch utworach, które można znaleźć na wydanej po śmierci piosenkarki płycie "Anna Jantar" z 1980 roku, w tym największym przeboju 1979 roku "Nic nie może wiecznie trwać". Po śmierci Jantar, Budka Suflera nagrywała dalej krążek "Ona przyszła prosto z chmur", jednak przedwczesne odejście artystki wywarło na członkach zespołu spore wrażenie. Zapewne tak wielkie, jakie na słuchaczach do dziś wywołuje kawałek "Słońca jakby mniej", poświęcony pamięci piosenkarki. Ostre, gitarowe riffy, płomienna solówka Borysewicza, żałobne dźwięki syntezatorów oraz refleksyjny tekst

"Słońca jakby mniej dziś w mieście,
Niebo jakby tuż przed deszczem
Żegnaj nam dziewczyno której głos nas grzał
Jak promyk złoty żegnaj nam...
Gitara w ręku dziwnie drży gdy śpiewa o tym"

sprawiają że mamy do czynienia z jednym z najwybitniejszych polskich utworów lat 80. Cały album jest zresztą godny uwagi. Budka Suflera przechodziła na przełomie lat 70. i 80. metamorfozę polegającą na tworzeniu kawałków bliższych estetyce pop, która była również udziałem innych zespołów z kręgu rocka progresywnego (najlepszym tego przykładem jest brytyjski zespół Genesis podbijający w tamtym czasie rynek muzyczny takimi przebojami jak: "Follow You Follow Me", "Misunderstanding" czy "Turn It on Again").

Warto wyróżnić dwa kawałki nie mające zbyt wiele z rockiem progresywnym. Pierwszy z nich to "Motyw z Jasnorzewskiej" o jawnie funkowym rytmie z gościnnym udziałem Beaty Kozidrak. Drugi to "Tyle z tego masz", mogący wywołać szok wśród młodszych słuchaczy, gdyż jest on utrzymany w estetyce reggae. Romuald Lipko i spółka nie odcięli się całkowicie na tym albumie od swoich korzeni. Monumentalna, majestatyczna, podniosła kompozycja "Planeta smoka" jest popisem twórczych zdolności członków Budki Suflera. Muzycy wiedzieli nawet jak wykorzystać wywodzących się z grającego wówczas tzw. turystyczne piosenki Bajmu Beatę Kozidrak i Andrzeja Pietrasa, żeby wszystko ładnie zabrzmiało.

Reszta piosenek z tej płyty to ładne, oparte głównie na dźwiękach syntezatorów ballady, które mimo iż są słabsze od reszty płyty to w opinii wielu słuchaczy wręcz miażdżą współczesną polską scenę rozrywkową. Ten album nie jest zbyt spójny, ale paradoksalnie rozrzut stylistyczny jest jego największą zaletą. Jest tutaj parę typowo gitarowych kawałków, które zdominują kolejny, bardzo przebojowy krążek "Za ostatni grosz". Są efektownie zaaranżowane ballady, no i przede wszystkim jest "Planeta smoka", będąca jedną z najbardziej zapadających w pamięć i najbardziej efektownych kompozycji Romualda Lipko i spółki.

Płyta otrzymała średnie recenzje. Krytycy zarzucili Budce Suflera nierówność materiału oraz pomieszanie wszystkich możliwych stylów muzycznych na jednym krążku. Jednak patrząc z perspektywy czasu na ten album można z czystym sumieniem stwierdzić, że jest to pierwsza wielka polska płyta lat 80., do której słuchania warto zachęcać kolejne pokolenia słuchaczy. Dodatkowym atutem krążka jest przykuwająca wzrok okładka albumu autorstwa malarza, rysownika i autora scenografii do widowisk teatralnych Artura Turalskiego. Jak na razie na próżno szukać na polskim rynku muzycznym następców Anny Jantar i Budki Suflera, a szkoda.

Budka Suflera - Ona przyszła prosto z chmur (1980) Muza

Strona 1

   01. „Ona przyszła prosto z chmur” (muz. R. Lipko, sł. A. Mogielnicki) – 4:25
02. „Słońca jakby mniej” (muz. R. Lipko, sł. A. Mogielnicki) – 5:00
03. „Archipelag” (muz. R. Lipko, sł. A. Sikorski) – 5:05
04. „Motyw z Jasnorzewskiej” (muz. R. Lipko, sł. A. Sikorski) – 4:50

Strona 2

05. „Tyle z tego masz” (muz. R. Lipko, sł. A. Mogielnicki) – 5:10
06. „Sekret” (muz. R. Lipko, sł. T. Kwiatkowski-Cugow) – 4:55
07. „Planeta smoka” (muz. R. Lipko, sł. A. Mogielnicki) – 9:25